Normativni okvir

Naknada za zaštitu i unapređivanje životne sredine uređena je Zakonom o naknadama za korišćenje javnih dobara (“Sl. glasnik RS”, br. 95/2018, 49/2019, 86/2019 – usklađeni din. izn., 156/2020 – usklađeni din. izn. i 15/2021 – dop. usklađenih din. izn.) u daljem tekstu Zakon. I Uredbom o kriteriumima za određivanje aktivnosti koje utiču na životnu sredinu prema stepenu negativnog uticaja na životnu sredinu koji nastaje obavljanjem aktivnosti, iznosima nakada (“Sl. glasnik RS”, br. 86/2019 i 89/2019) u daljem tekstu Uredba.

Ko plaća naknadu za zaštitu i unapređivanje životne sredine

Članom 134 Zakona uređen je obveznik naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine:

1) pravno lice i preduzetnik koje obavlja određene aktivnosti koje utiču na životnu sredinu, odnosno fizičko lice koje utiče na životnu sredinu;

2) vlasnik teretnih vozila, odnosno lica koja obavljaju transport nafte i naftnih derivata, odnosno sirovina, proizvoda i poluproizvoda hemijskih i drugih opasnih materija iz industrije ili za industriju na teritoriji jedinice lokalne samouprave sa statusom ugrožene životne sredine na području od značaja za Republiku Srbiju.

Način utvrđivanja i plaćanja naknade

Utvrđivanje naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine vrši organ jedinice lokalne samouprave u čijoj su nadležnosti utvrđivanje, kontrola i naplata javnih prihoda, rešenjem za kalendarsku godinu, za obavljanje aktivnosti na teritoriji jedinice lokalne samouprave, odnosno gradske opštine.

Utvrđena obaveza, plaća se u jednakim mesečnim ratama, u roku od 15 dana po isteku meseca.

Do utvrđivanja naknade za tekuću godinu, obveznik naknade plaća akontaciju u visini mesečne obaveze za prethodnu godinu.

Manje plaćen iznos akontacionih obaveza obveznik je dužan da izmiri u roku od 15 dana od dostavljanja rešenja kojim se utvrđuje obaveza naknade za tekuću godinu.

Kriterijumi za određivanje negativnog uticaja na životnu sredinu

Kriterijumi za određivanje negativnog uticaja aktivnosti koje utiču na životnu sredinu pravnih lica i preduzetnika uređeni su članom 2 Uredbe i utvrđuju se u okviru pretežne delatnosti koju obavlja obveznik naknade.

Pod pretežnom delatnošću smatra se ona delatnost koja je registrovana kod Agencije za privredne registre kao i delatnost čijim je obavljanjem pravno lice i preduzetnik ostvario najviše prihoda u godini koja prethodi godini za koju se vrši utvrđivanje naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine.

Prema stepenu negativnog uticaja na životnu sredinu aktivnosti pravnih lica i preduzetnika dele se prema delatnosti na one koje imaju:

1) veliki uticaj na životnu sredinu;

2) srednji uticaj na životnu sredinu;

3) mali uticaj na životnu sredinu.

U prilogu Uredbe razvrstane su šifre delatnosti po stepenu negativnog uticaja na životnu sredinu.

Iznos naknade

Iznos naknade uređen je članom 3 Uredbe:

*Iznos naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine za pravna lica i preduzetnike čija aktivnost u okviru delatnosti ima veliki negativan uticaj na životnu sredinu iznosi za:

1) velika pravna lica 2.000.000,00 dinara;

2) srednja pravna lica 500.000,00 dinara;

3) mala pravna lica 200.000,00 dinara;

4) mikro pravna lica i preduzetnika 20.000,00 dinara.

*Iznos naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine za pravna lica i preduzetnike čija aktivnost u okviru delatnosti ima srednji negativni uticaj na životnu sredinu iznosi za:

1) velika pravna lica 1.000.000,00 dinara;

2) srednja pravna lica 250.000,00 dinara;

3) mala pravna lica 100.000,00 dinara;

4) mikro pravna lica i preduzetnika 10.000,00 dinara.

*Iznos naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine za pravna lica i preduzetnike čija aktivnost u okviru delatnosti ima mali negativan uticaj na životnu sredinu iznosi za:

1) velika pravna lica 500.000,00 dinara;

2) srednja pravna lica 125.000,00 dinara;

3) mala pravna lica 50.000 dinara;

4) mikro pravna lica i preduzetnika 5.000,00 dinara.

Razvrstavanje pravnih lica i preduzetnika na velika pravna lica, srednja pravna lica, mala i mikro pravna lica u smislu ove uredbe vrši se shodno zakonu kojim se uređuje računovodstvo.

Iznos naknade, utvrđuje se za kalendarsku godinu.

Rok za podnošenje prijave

Obveznik naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine, dužan je da podnese prijavu sa podacima od značaja za utvrđivanje naknade organu jedinice lokalne samouprave u čijoj su nadležnosti utvrđivanje, kontrola i naplata javnih prihoda do 31. jula svake godine za koju se utvrđuje naknada.

 

U koji budžet idu prihodi ostvareni od naknade?

Prihodi ostvareni od naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine pripadaju budžetu jedinice lokalne samouprave.